Podstawowe komendy w systemach Unix
Shell systemów
Unix często kojarzony tylko z hakerami czy tez brodatymi guru, zniechęca wielu do używania go z powodu pozornych
trudności. Umiejętne korzystanie z niego może sprawić że ułatwi nam życie np. poprzez
ściąganie plików na serwer z Internetu w nocy, kiedy jest małe obciążenie sieci, a przez to nie
będziemy tracic czasu i nerwów przy włączonym naszym komputerze (połączenie dwu
narzędzi tj. screena i np. wget'a). Generalnie mimo istnienia wielu
odmian systemów Unix, z punktu widzenia użytkownika stanowią one jeden
standard i większość komend jest taka sama w każdym Unix'ie m.in. w
systemie Linux. Dodatkowo dla osób znających komendy Dosa parę komend okaże
sie znajomych, trzeba tylko pamiętać ze w systemach Unix przełączniki do
komend są podawane poprzez "-", czyli "minus" a nie
"/" jak w Dosie.
Survival
- Zamknięcie sesji
exit
- Kim jestem
whoami
- Kto jeszcze pracuje
who
- Manual - podręcznik czyli pomoc do jakiegoś polecenia lub
usługi
man [rozdział] komenda
- Jak korzystać z manuala
man man
- Zmiana hasła
passwd
Na kolejne zapytania nalezy podawać: stare hasło, nowe hasło oraz
powtórzyć nowe hasło (aby wykluczyć pomyłki).
- Gdy na ekranie pojawiają się krzaczki
reset
- Czyszczenie ekranu
clear
Poruszanie się po katalogach
- Zmień katalog
cd [katalog]
- Idź do własnego katalogu startowego
cd
- Pokaż zawartość katalogu
ls [katalog | pliki ]
- Pokaż zawartość katalogu z wszelkimi atrybutami plików
l [katalog | pliki]
Przeglądanie plików
- Pokaż zawartość pliku tekstowego
cat [plik]
- Pokaż plik tekstowy zatrzymując się po każdym zapełnieniu
ekranu
more [plik]
Program more może być używany jako filtr innych
komend.
Kopiowanie, kasowanie i tworzenie
- Kopiuj plik
cp [zródło] [cel]
- Przenieś plik / zmień nazwę pliku lub katalogu
mv [zródło] [cel]
- Usuń plik
rm [plik]
- Utwórz katalog
mkdir [katalog]
- Usuń pusty katalog
rmdir [katalog]
Uprawnienia
- Zmień właściciela pliku(ów)
chown [użytkownik] [plik(i)]
- Zmień grupę pliku(ów)
chgrp [grupa] [plik(i)]
- Zmień prawa dostępu
chmod [uprawnienia] [plik(i)]
"Uprawnienia" sa jednym wyrazem składającym sie z:
- litery na oznaczenie podmiotu:
u właściciel
g grupa
o reszta
a wszyscy w/w
- znaku na oznaczenie działania na prawach:
+ nadanie
- zabranie
= ustalenie
- liter(y) na oznaczenie praw:
r czytanie
w pisanie
x wykonanie / tworzenie ścieżki
Internet
- Czytaj nową pocztę
mail
- Czytaj starą pocztę
mail -f
- Wyślij list
mail [adresat]
- Wyślij list zapisany w pliku
mail [ -s "temat listu" ] adres <
plik_z_listem
- ściąganie plików, katalogów i całych stron
wget [opcje] [lista adresów URL]
Przykładowo, jeżeli chcemy zmirrowoac jakąś stronę piszemy:
wget -vc -m -r -l 3 http://jakas.strona.com.pl
- logowanie się na serwer za pomocą ssh
ssh -l login host
- oglądanie stron www
links strona_www
Midnight Commander
Tu nie ma zbytnio co opisywać. Jest to program napisany na podobieństwo
klasycznego Norton Commandera. Po prostu wpisz:
mc [enter]
i szalejesz już po katalogach praktycznie bez wpisywania
żadnych komend.
Jedyną rzeczą, na którą warto zwrócić uwagę, to sposób uzyskiwania klawiszy
F1 - F10 w przypadku klientów telnet, które nie potrafią ich prawidłowo obsłużyć
(np. windowsowy) : należy
najpierw nacisnąć klawisz ESC, a następnie numer klawisza funkcyjnego (nie
sam klawisz funkcyjny!). Np. jeśli potrzebujesz F2, to naciśnij ESC, 1.
Program ma wbudowanego klienta FTP (F9, p)
Pełniejszy Spis Komend
Systemy Unix posiadają
parę tysięcy różnych komend, wiec nie sposób przywołać ich tutaj
wszystkich, choćby dla tego że z większości z nich nigdy nie skorzystasz, gdyż
nie będą ci potrzebne. Oczywiście z czasem zaczniesz korzystać z komend
wykraczających poza te spisane powyżej. Bardzo ciekawy alfabetyczny spis dużej
ilości poleceń znajdziesz pod poniższym adresem, wiec jeśli czujesz
"niedosyt" zapraszam do odwiedzenia tej strony.
UNIX
Command Reference - bardzo długa lista komend UNIX